Search This Blog

November 27, 2010

PAKHUANGTE: FIAMTHU PAHNIH

PAKHUANGTE: FIAMTHU PAHNIH

FIAMTHU PAHNIH

U Biaka thil min hrilh ka hre chhuak zawk mai. A tia lawm. Kan tlangval lai te kha chuan tun ang hian thutthleng awm hek lo. Mitthi an han awm a, Phulraw chhuat nawhtlian halh mai hnuaiah khan chhuatah Nula nen kan han thuhova, nula kha kan kapkalak ngei a. Tunlai angin eng awm tha hek lo, Tapchhaka Mau alh kha a ni mai a. Bialnute hnungah, Buthupuan ngei kan han bat a. Buthupuan hnuaiah zai pahin hmaa Nula hnute kan han khawih them them mai chu…. Kan bialnute chu an zai sual ul ul mai alawm a ti.

Thianpa Pasena pawhin a tia lawm. "Nula kan rim a, kan nula rim chu a changkang vel lutuk a, a inleng dangte nen chuan thil hming eng engemaw, kan hriat ngai loh a sawi a sawi a. Kan zawm ve thei si lo. Kan ning lutukin, zahmawh kan han sawikhum tak tak mai chu an nui nasa ve tho" zuk ti a..

November 26, 2010

IWMP TRAINING NEI

Dated Lunglei, the 24th November 2010

Vawiin chawhma dar 11:00 AM atang khan ni thum chhung awh tur “District level training course on Integrated Watershed Management Programme” BDO’s Conference Hall, Lunglei-ah neih a ni. He Training hi Pu C. Lalduhawma, Addl. D.C, Lunglei chuan hawngin, “Hun rei tak atangin IWDP hi kalpui a lo ni tawh a, training pawh an neih kan hre ngai lova, Watershed Development Programme thar, IWMP-ah hi chuan training ngaih pawimawh hmasak anih hi a lawmawm hle a ni… Central atangin pawisa tam tak min rawn pe a, training tha a awm loh avangin a hmangtuten kan hmang thiam lova, hmun thenkhatah chuan Pawisa avangin intualvuak tak an nap thin a ni” a ti a. “Training hi a tha a, a hlawkthlak hle a ni” a ti.
Hetiang training hi SIRD/ETC ten pe zel thei se a duhthu a sawi bawk.

He huna thusawitu dang, Pu Lalhmangchhuana, BDO chuan, “IWMP hi amah maia kal tur a ni lova, sorkar scheme dang te nena inhnerem taka thawh hi a tum a ni” a ti. An Project enkawl huamchhungah chuan Afforestation lam uar an tum thu a sawi.

Hawnna inkhawm hi Pu Khawlsiamthanga Khawlhring, Principal, ETC Pukpui chuan a kaihhruai a. Lunglei – I & II project huamchhuanga WDT, Watershed Committee, V.C leh NGO aiawh mi 30 tel tura beisei-ah mi 31 an kal a ni.

Ni thum chhung hian Pu Khawlsiamthanga Khawlhring, Principal, ETC, Pukpui; Pu Khuangthansanga Pakhuangte, Asst. Director, SIRD; Pu Lalhmingmawia, Instructor, ETC, Pukpui; Pu C. Zairemthanga, Sr. Lecturer, Lunglei Govt. College leh Pu R. Lalrochama, Sr. Lecturer, Lunglei Govt. College ten zirtirna an pe dawn a ni.

November 23, 2010

Y.M.A HRUAITU LEH KA MUMANG

October Ni 13, 2005 zan khan mumang mak tak mai ka nei a. ‘Mumang mak’ tih tawngkam ka’n chhakchhuak duhna chhan chu, mithenkhat tan phei chuan a mak hran lovang. Mahse, ka tan chuan a mak em a tin a ni !

Y.M.A a Section hruaitu nih chak, a chak ang ngeia kan thlan thar pakhatte kawmthlanga in pakhat chu a min chiam mai a. Lei min chuan vantlang kalkawng pawimawh tak, vengchhung inkalpawhna hmun hi a huam tel bawk a. Chutia kalkawng ber kan neih loh takah chuan kan Section hruaitute ram paltlang a kalkawng thar reh mai a lo ngai ta a. Kan hruaitupa ram tantlang chuan vantlang kawng pawimawh tak mai chu sial thar kan han tum a, kan hruaitupa chuan a lo phal ta ikhaw lo mai a. Mak kan ti tlang viau a ni. Kan ngaihdan mawlteah chuan, chutiang harsatna thleng tawhah chuan aman tha a thawh hmasa ber anga, a remruatna hnuaiah, a ram chhung ngeiah chuan Vantlang kawng tha tak min sialpui zawk turah kan ngai hlawm a ni.

Hei hian a tarlan chian tak em em a ka ngaih chu, mahni inphat ngam si lova, mite tana malsawmna thlen tum Hruaitu mitdel kan lo thahnem ta em em mai hi a ni.

Kumin hian Chhiahtlangah Mizo ten kan chhuan em em, “I va tlawmngai ve” tih aia “I va Y.M.A ve” tih kan hman phahna hial tawhin “Khawmpui lian” kan hmang dawn a, chutah chuan Hruaitu thar duhawm tak tak kan thlang chhuak leh ngei dawn a ni (He thuziak chhuah a nih meuh chuan hruaitu thar hmel kan hmu tawh mai thei.) Ka hruaitute zingah mahni inphat ngam silova midangte tana malsawmna thlen tum phet kan nei ang tih a hlauhawm hle a ni.

Ka (kan !) ngaihdan mawlte-ah chuan, Y.M.A hruaitu atana qualification chu thil sang a ni lo. 1) Mizo a ni tur a ni. 2) Chhiat tawk an awmin a phusa ber leh midangte tih tur hrelo tih tur a kawhhmuh tur a ni - Thingpui a sem ang a, No a sil ang, thutthleng a pukhawm ang a, P.A system a vuah ang a, zualko a kal ang a, a tlaivar ang a, thlan a lai ngei bawk ang. 3) Tanpui ngai dang an awmin a tanpui ang a, 4) Y.M.A-a a chanvo chelh avanga a mimal leh an chhungkuain hlawkna an tel dawn anih phawt chuan a hnawl ngei ngei tur a ni. A hnawl ngam lo a nih chuan, a hnawl ngamloh ni la la atangin a bang nghal hmaks tur a ni. Chu chu thil harsa a ni lo ?1? Chutiang thil chu harsa a tih phawt chuan hruaitu ni tlak a ni lo.

Y.M.A hruaitu nih vanga engemawni nikhua a Mouthpiece vuan nghal chawt mi hi ka (kan!) duh lova, a tulnain a urthluk ngang avang erawh chuan a vuan chawt hreh tur a ni lo.

Ka daihriatna atanga ka thilhmuh chiang tak mai pahnih, Champhai Gen. Conference (1999) leh Kawnpui Conference (2001)-a Hruaitu thar kan thlang boruak kha a ni. Khatah khan Hruaitu atana duh deuh mai kan nei ve a. A tling lo chiang em em bawk. Amah chu Branch Y.M.A lama kan naupan tet lai atanga kan hmelhhriat tawh a ni a, Branch lamah kum 20 thuartham min talpui tawh a, Central Y.M.A lamah nise, kum 10 dawn a tal ve tawh bawk a, amah ang mihring kha Central Y.M.A hian a mamawh ni ve tlat khan kan hria a, theih tawpin kan tang a; mahse a tling zo lo. A chhan chu hote mawle, midang hnenah a chanchin reng kan lo sawi ngam lova, chu mai a la ni lo, amah khan zahthlak a ti a, midang hnena han zawrh nih kha zuk duh tlat lova!

Champhai Conference-a kan hruaitu inthlang boruak kha R.O ber, Pu B. Daniela khan kaihruai thiam lo phei se’ng chuan a hahthlak ngawt chuan ka ring. Inthlan zawh zana Aizawl lam pana haw te kha kan awm a, zahthlak haih haih tak a ni. Chu ai maha zahthlak ka tih zawk chu a tlinga pakhat hmel kan hmuh, nuam ti lutuk kha a ni! Y.M.A hruaitu thlan thar hmel hlim tak pu ka vawikhat hmuhna a ni.

Kawnpui Conference-ah phei kha chuan kha ai khan a lo rapthlak tawh zawk a. Mimir lamin engmah kan hriat lem loh lai khan, kan thlen inah chuan Chini 20kg. hi mi pakhat hian a rawn dah a, kan thleninte 407 truck khan inthlan dawn zing khan kan Group hruaitu pahnih te khan hla vaklo a mi, ‘Palai’ turin zuk phur chho va! Mak thei ngei! Tlaiah a lawm nan “Ui ngat” zuk talh a! Kan Y.M.A Hruaitu inthlan dan thin kan hriat dan nen khan inperhsan heehaw tak a ni.

Ka (kan !) ngaihdan hi a mawl khawp a, Y.M.A chu a zawhawm ang a (a hlauhawm ngai lovang), a thianghlim ang a, engtiklai pawhin midang tanpui a inhuam reng tur a ni. Chung thil hote vawng nung reng peih mi chu Hruaitu a ni ang. Kei (keini !) chuan ram tana tha lo tur chu a veng theitu kan hrilh ang a, a titu tur dik takin an ti ang. Sorkar kut ke pawimawh tak kan nilovang a, sorkarin tul a tih a, min hmang duh anih chuan ngaihtuahna fim tak hmangin, kan thiltum nena inhmehna chin atanga thuai chhumin kan puih thin ang. Mahni kutzal atanga thuneihna lekkawh hi khua leh tui tha nihphung tur pawh niin alang lo.

Engpawh nise, hun kal tawh, siamthat theih tawh lo hi sawi sawi tlak pawh a ni tawh lo. Hun lo kal tur atan hian hian, ngaihtuahna kan hman a hun ta ! ‘Tunhma ang khan Y.M.A te hi i kal ang u’ ka (kan !) ti reng reng lova. Mahse, Y.M.A thiltum leh dinchhan kan thlak tawh a nih si loh chuan, kan inenlet a hun ta tak zet mai. Section hruaitu atanga bul tanin, Branch Y.M.A, Joint Y.M.A, Group Y.M.A leh Central Y.M.A thleng hian, thenkhat hi chuan kan nihna hi kan hai deuh ta niin a lang. Hawh teh u, hmuh awla a la awm lai ngei hian i inhmuchhuak leh hlawm teh ang u.  Rorelna ni a liam hma ngei hian!


-          K.T Pakhuangte
Life Member.

PAKHUANGTE: MALSAWMNA DAWNGTUTE

PAKHUANGTE: MALSAWMNA DAWNGTUTE

November 21, 2010

PU TAWNA FILAWSAWFI

Amah chu han en reng reng pawhin zan tam riak a pai lo tih hriat takin a dawldang hle a. A biangki atang mai pawhin pa harhvang tak a ni tih a hriat nghal mai a ni. A ke han chheh dan atang chuan, Town Bus-a a chuan changte pawhin a thutna hnung ber atanga chhiara tlar hnihna emaw, tlar khatnaah emaw a thut duh hmel tlat. Engvang maw? Ka hre bik chiah lo na’nga; ti tia an sawi ka hriat dan chuan chuta a thut chuan vanneihna tawng vat dawnin a inhre tlats. Ama ngaihtuahnaah chuan Bus a a chuan hian, a hmasa lama awm chu insut palh thutin a na duh a ti ang a. Chumi tih lovah chuan, finna a chhar leh a.


A han hawi a, a mit tle kar mai chu chawngkawr mit fim tak ang ani a, Sakei  mit leh Muvanlai mit tluka hmu chiang thei ani. Ni e, chungei chu hmangin,” a thatna dang leh chu…


Hmeichhe ho ken angai ve lo….”

Ani hmuh dan chuan,Bus hnung lam hi hmeichhia hian an pan duh lova,A pan duh awm chhun ch hmeichhe kawlhrawng,inti Kawlezi kal chin an ni tlat.

“……Nang kha, ding teh….:”

Pistol kauru tur niawm takin a zaket ipte a zen a,engmah a ak lo tih han en mai chuan a hriat a har a.Chutiang hun, hun khirh leh beidawnthlaka awm dan chu hmanah an zirtirtupa in a hrilh tawh tih a hrechhuaka zawk a,chupa chuan,”Ka mangan beidawn lai tak hian chu kan mangan beidawnna kan tawh mek a chu mi dangte tawh ni zawk tur a ngaih a,thiante beidawnna hlih kian saktu ni tur anga in duana hmachhawn atha,” tiin alo zirtir tawh thin a, ala hre reng.A theihnghilh ngai tawh lovang. Enga timaw..? Tun ang hunah hian chutiang hriatna chu mihringte thluak ah hian alo in zam tlat tawh alawm…A ban a phar chhova, a kut a hum ruh a. hetilai tak hian chuan, Ramlawi, a pa tiltawlh, thinrimna tur hmu a in hrosa ang hi tehkhin chi ani ang.

“…Enge I duh...?

Ni e, a duh hre lovin a lo nghak ngawt thei lovang.

“Kha kha chu Guiter khatin ka rulh tawh che kha..”

a tidik leh ta. Pu Tawna zawng, ka fak lo thei lo. Fakna thu te hi vana kan rochun tur pawh nise leiah pawh hian ui tung loh tur. Fak lawm an tam.

A chhang dik ka tihna em em chu, hmana a ni nena kan len tumin, tlaiah, tuna a lei batna pa nia rawn inchhal te inah hian Perhkhuang khatin Buhfai a pai chhuak tih ka hre reng a. Chu chu amah, a leibatna pa leh keimah chauhvin kan hria. Trinity, Pa pakhatah mi pathum kan nih ber chu…

A dik a ni tih ka hriatpui tih tihlan nan kan bu deuh zauhva. Amah pawhin ka tanpui avanga lawm a ni tih hriat tak mai hian a kiai sak a, a kut zungpui vanlam hawiin a tipir chhova. Chu chu a lawmthu sawina mai thil phei zawng a ni tih ka hre daih tawh.

Kan lut dun a, a dik chiah chuan, Town Bus-a han chuan hi chuan, a kal chhuah tanna atanga chuan hi a him ber. Duh duh a hauh theih tlat. A ngai te bawkin a pan, a en hmasa thuak thuak a, a thutna  tur tuamna chu a bal a ni tih a hria a, a thu chak vak lo. Mahse, a thu ta thova. A rawn hawi let, a thangkam a fuh a ring tlat a ni. Nizan khan, “Tunge awk tha zawk zawk ti ang..” a ti sa tawh reng a.

“Pu-a I tar tawh kha..?” ka han tih chuan, rum takin mi han melh phawt a. Chumi hnu chuan, “Bawng tar pawhin Luang no tho a ni a duh ni..” mi han tih san daih a. Rie kan la tlan lo, din hnihna kan thlen chuan, Nula hmeltha tak, a bawp chu khamrang pangper Saisu ang mit mai, hnar ngul sang lam, zum ver mai, hmai tlang hriam lam deuh hi alo lut ta ngei a. Inti tunlai takin Jeans kekawr a rawn hak avang leh, lehkhabu tlem a ken avang chuan a rawn phei ngei ngei dawn tih kan lo man nghal a. Pu Tawna takin a man chiang zawk ka ring. Amah hi a tlangval lai pawhin LALAWMA tia an koh ngat kha a ni a, ama mit hmuhah chuan ui leh Nula chu thlun hnaih ngam chi a ni lo. La par a lawr thiam loh teh reng nen, Nula par erawh lawr tur a hre awm fu mai. Ngawi teh u, ka han ti ve ngawt na’ng a, tumah phei chu a la pehzut ka hre lova. Mahse, thiam loh ngawt tur a ni lo. ‘tunlai dan alawm’.

Le, kan thangkamah a awk thelh veve. A chhan chu mawi… Kan rawp lutuk a ni ber. Ka pha lo. Zawhte virin tap chhak a sarep hrang khat a hmuh len riau ang hian ka lo thlir a. Kan rilru a lo insual dun a, A…. a mak lutuk, Ui kan ni ber lawm ni…’Mihringte hi rannung aia changkang hret chauh kan ni’ chu chu Pu Tawna Filawsawfi pakhat chu a nita reng reng.

Thil reng reng a tih dawnin a sir kiltin kiltang a melh khawm thin a. A thlifim a, a tak a chhakchhuak leh nge nge thin. Chu chu a uaithla lam a lo nih tawh hnua pawlitiks khelmuala,’ram leh hnam tan’ tia a auchhuahpui dum dum lai pawh khan a hriat tawh kha…

Chutih lai chuan, a thusawi ngaithlatute chu thingtum awm khawm hmuhin a hmu a. Mi riltam tak tak an ni tih a hria a, an thluakah chuan bur ruaka ‘thil’ hnawhkhah ngai a awm tih a hria a. Thudik nia a hriattlemte behchhan chuan thu diklo ngialngan tak tak pawh a pawtfan a, a belh a. Thu tha tak tak a sawi ta thin a ni.

Chutiang hunah chuan a mit tle kar mai chu a khap sak a, a tawngka chuan rinawm derna a phuhchhuak a. Vote zawng a ni bawk a, tak neilo thiltum tha pui puiin mi a awimu a, kan harh leh meuh chuan, “a tlai zo ta..” kan ti leh mai thin. Em em a, ka lo ti deuh thin a. Ani chuan, “Ningawt mai. Dawt chiang lutuka mipui ka’n inhampuar khum hi chuan kei pawhin kan ti lutuk awm mang tak e aw…te ka ti thin a sin” min lo tih sak tawh a. A dik ka ring.

Amah nen hian kan inzuina ala rei vak lova. Ka hmuh tirh pawhin pa eihmu a ni ang tih chu ka hresa mai a. A eiruk chu a dulah a lantir ve lova, an nu chawhmeh siam thiamzia erawh chu hrilh leh chuan kher pawh ngai lovin nichina a Bus chuannaah khan a hriat tawh mai chuan ka ring.

Zu hi sualah a ngai ve lova, zu ruih erawh hi chu sual nasa takah a ngai thung. Ani ngaihdan tak phei chu ka tawmpui thei chiah lova; chu chu, “Zu in thiam lo kan awm lo” a tih hi a ni. A dik thawkhat chuan ka ring tho. Tunge tuisik lemhar ti ngai a….??
           
A khabe a phir a, chu chu a ‘Zawlaidi’ ka tih sak thin. Mi han en a, a nghawng vun chuar tup chung chuan, “Saw..” a ti ngawt a. Ka’n en ve nak chuan, Pu Sanga zuk ni reng tak a… Pu Sanga han sawi chhuah takah chuan, ani chanchin ngawt pawh hi Thlam empuia lenglo thu a awm ang chu. Pa khabe sep thiam tak a ni.

Pu Tawna zawng, pa mak tak a nia, a tlangval laia a insual hrat thin lai chuan, a khingpui pa chu a pet mai ngai lo. A ke a chhep sawi a, a inher hret a. chutah, futbawl pet vir tum niawm tak hian a khing pui pa khabe zawnah a khik tan ang. Chu chu a tih dan kumkhua a ni.

Mi reng reng, amah aia felah a hmu a, chu chuan mahni inrintawkna a hlauh tir dawn ni ngeia ka hriat avangin vawi duailo ka khak tawh alawm. A pawisa chuang lo. Chutianga ka khak hun a lo thlen pawhin, a mit fim ralh mai chuan mi han thlek a, a lu a her a, tlemin a chal sam a lo uaithla deuh chhap a. “ Mi rinawm ni tura kan dah chuan, kha mi kan dah rinawm ngam  a kha rinawm ngailo pawh nise a rinawm zui zel duh viau a nia” a ti leh mai ang. Ka hnial fithla thei der silo.
 -------------------


MALSAWMNA DAWNGTUTE

Amah chu sorkar hnathawk a ni a. Lal tak J.E lai a ni. Department pakhatah a awm a. Amah chuah chu an chhungkaw innghahna awmchhun a ni a. Midangin sum lakluhna dang an nei lo. Tunhnai kum reilote atang khan Site-ah a awm a, an mawm ta a. Concrete building tha tawk a sa a. A kawmthlang te tana Thlasik ni chhuak mawi tak mai pawh chu a In chuan a hliah ta a. A thenawmte chuan an zah a, an inah pawh an chuangkai ngam ta lo. Khawtlangah a challang a, Kohhran-ah pawh a inthlahrung tawh hek lo. A hausa tawlh tawlh mai bawk a.

A pathian chuan mal a sawm a, mi zah a kai hle si a….

Amah chu V.C member atan thlantlin a ni leh ta a. Opposition an nih laia a Lawmman lak zah tho Ruling an nih hnuah a la a. Thla khatah Rs. 250/- tho!. Tunah chuan a ngaihna a lo hre ta deuh va, contract cheng 25000/- man a thawk a; tichuan tunhmaa In sak a lo tum ngar ngar, a tih hleihtheih loh kha a ngaihna a hre ta a, tunah zet chuan Semi-concrete in in tha tak, cheng nuai 5 man dawn mai a lo sa thei ta a. Ni za inhlawhna hmang tangkai pawl tak mai chu a ni!

A pathian chuan mal a sawm a, mi zah a kai hle si a….

Officer tenau te mai a ni a. Thla khatah cheng 25000/- lai a hlawh a. A fate phaiah dahin, thlatin cheng 15000/- a thawn a, awmpui an nei thei a, kartin a nupui Beauty Parlour-ah a in report ziah a. A hlawh zat ang hlawh officer dang chuan kar khatah Sa vawikhat an ei theih laiin an Uipa ei tur ringawt pawh Inrinni apiangin Rs. 500/- te zuk lei thei bik a! Chu mai a la ni nang, Motor chhuak thar apiang a lei thei a, Concrete building nise, chhung 3 aia sang ringawt pawh 3 zuk nei a! Leilet leh Sangha dil a la nei nual bawk.

A pathian chuan mal a sawm a, mi zah a kai hle si a….

Opposition nih a peih lo. Eng party pawh sorkar se, Ruling a ni ngar ngar thin. Motor a nei a, in tha tak a nei bawk. Tichuan, contract a hmu leh ta a. A thawk peih lova, thawh chhung aiin a dang zawn leh chhung a reilo zawk niin a ngai a. Tichuan 20% lai hlepin a hralh ta daih a, chutatang ringawt pawh chuan cheng nuai 5 lawih chu a ei pha tho a ni. Nupui te thlimin nula thenkhat Mobile a ‘top up’ sak a, a hnuah a neitu nu a ‘top up’ leh a.

            A pathian chuan mal a sawm a, mi zah a kai hle si a….

An pathian hi chu a tha ngawt mai. Heng mite hi hun reiloteah a la hmet hlum dawn tho si a.

Hortoki kawng chu that ngaihna a awm hlawl lo a lo nih hi..!

-       K.T Pakhuangte
21112010 1004

-------------------------

November 20, 2010

KAN PU TAK KHA AW…….

-           
Ka tum reng a; mahse, ka taim^kna hian a tlin thl^wt ta \hin lova, a pawi ngawt mai. An naupang lai chanchin ka hriat hmasak ber chuan an tia lawm, an khaw daihnai-ah hian huan \ha deuh mai hi a awm a. A neitupain a roh thei em em mai thin a. Naupanga thukhawhchang, an thian ho hian an inhawrkhawmin ruk ngei hi an tum ta thin a. A neitupa chu Huan lu lama a lo kal hian huan mawng lamah chhuah rukna hmun hi an nei a. Chutah chuan bawkvaka chhuah theih na hi an siamru a. Kan Pu-a chu a chhuak hmasa ber thin a, a hnungah a \hian ten an rawn zui ve diah diah mai \hin. Pa fiamthu duh tak a ni a, chutia a hnunga miten an rawn zui d^wn tih a hriat avang chuan an chhuahna tur takah chuan a lo e ta \hin a. A hnunga mite chuan a ek chu an rawn nampherh ngei ngei \hin a ni an ti.

Fiamthu na deuhva mi han sawisak hi a nuam tih zawng a ni a. Vawikhat pawh R.D a Deputy Director anih laiin an thawhpui pa pakhat hi a  sawisa pek a lawm mawle. Dr. R. Lalthangliana kha R.D Minister a nihlai a ni a, an office kha a rawn tlawh a. Kan Pu a ta pek chuan chu a thianpa chu room-a a lo lut tur hi a daikhalh zeuh mai a, a thawpuipa chu Minister hmaah chiah chuan ava bawkphek thlawrh mai a. Midang zawng zawng an nui zo, amah lah chuan a tih niawm lo deuh hian a nui duh miah si lova, chutih pah chuan “Khati em em a zah tur a ni hleinem, bawkkhupa chibai inbuk kher a ngai lo” a la ti zui leh ta nghal a!

SIRD a kan thawh hlim hian keini ho hi hming lem min vuah deuh vek a. kan Director kha “Hnamtint<la” a ti a, Pu Nite-a kha “Uleuh” a ti a, Pu Kh^wla kha “Sangh^wngsei” a tih loh leh “Ri rum ruma” a ti a. Pi Sawmpuii kha “Thlezawii” a ti a, Pu Muantea hi “Keltemea” a ti a, kei hi “Buhchiuma” min tih loh leh “Buhduha” te hi min ti mai mai a. Kan pianzia anga mi hming han phuah te kha a sam em em a ni.

Vawikhat pawh, staff quarter kan sak lai hian Pu Thanghmingliana hian pakhat chu a chang ve a, amah kha palian leh hang lam hi a ni bawk a, “Cameroona” a ti a, a inhmeh khawp thin mai.

Pu Kapmawia hi PWD –ah EE niin a pension a, chumi hnuah EE bawkin R.D hian an ruainawn leh a. vawikhat chu kan Hostel building tha lo lai enfiah tura an lo kal hian ama room chhungah a lo fiam chiam mai a. Amah kha chalkawlh lam hi a ni a, “I hmai chu a va thui ve, hmai phih tur i ngah dawn kha le?” a lo ti zui hrep asin le ! Pu Kapmawia pawh kha a kutchilo hawi ve mai mai bawk a!

Ka hrereng thei ta lova, “Vawikhat chu a tia lawm, khaw pakhatah hian keimahin ka awm a, \hianpa ka nei a, amah chu mahni a khawsa ve tho a ni a. Chaw eiah ka sawm a, ‘engmah chawhmeh ngaihtuah a ngai lo’ tiin, polite fahran hian min chah a, ‘nia’ Ti ringawtin ka chh^ng a. Chaw ei tur chuan a lo kal ta ngei a, chaw kan han ei chuan Chi bur hi a laiah ka chhawp tawp mai a, chawhmeh dang ka siam miah si lova, a hawi a hawi mai a, ka rilru te tein hawi hawi mahla I hmu awm chuang lo em mai ka ti a, chaw leh chi hlangin ka eipui chu ei har a ti teh mai a sin. A hnuah chaw eiah min sawm ve a, ka ei sak duh miah lo” A tia lawm.

Amah kha palian, ngo leh hmaifang \ha deuh mai a ni a, a tlangval lai chuan tlangval hmelh\ha a sawi kha a ni ve a. An sual thiam ang reng \hin khawp a. Nula, hmel\ha vaklo, chehbeh lam deuh te hi a fiam duh zawng te kha an ni a. A kutziak kha a mawi \hin a, uluk leh thlum fahran hian Love letter hi a ziak a, chung mite chu a pe ta \hin a. Anin thutakah an lo ngai a, an lawm thei em em mai a. Amah lah khan engahmah angai chuang der silo. A \hianten “I tikhawngaihthl^k \hin >m mai” tia an hauh lah hian, “A \ha ve alawm, tikhan an lo lawm ve a, Love letter te an dawng kh^t ve a, an lawm ve alawm” te a tihsan mai mai zel a!

Infiamna lam kha a tithei ve a, Lunglei Dubi mualah Tournament a awm tawh hi chuan a tel ve ziah \hin a. Hockey kha an game pawimawh berte zinga mi a ni a. A umphak vak loh, a chuh hneh loh deuh te hi an hnunglam a\angin an mawngah a kawm ta \hin a, an eu zawk a, chutih hl^n chuan ball kha a laksak thei zel a ni an ti.

Pa fiamthu duh, mi sawisak thiam zet kha a ni a. An ina han riah chang te hian, room reng reng hi chhung lama kalhna awm hi  a phal ngai lova. A fate leh an mikhual, a ngam deuh te hi zingah hian tho tawh ru tia han kaitho ta lo hian, Uleuh |ing\ang ring fahran hi a nei a, a perh thiam angreng hle a. A mikhualte leh a fate mutna bul maiah a \hu te te  a ring mangkh>nga perh pah hian hla, a duh zawng zawng a phuah chawp a, ring deuh deuh hian a sa ta \hin a, thawh loh theihloh hian a siam ngei ngei \hin an tia lawm.

Vawi khat a zah \um min hrilh chu ka la hrereng. Department pakhata a awm laiin an hotuten Silcharah bungraw la turin an tir a. An hawn kawngah chuan a Driver hruai chuan ti ti suam suam pahin Sakawrhmuituai tlang bulah hian a dinpui thut a. “Heti lai hi a nia, kan Iskut huan chu’ tih pahin min chhukpui ta mai a. ‘hawh, kan hmeh tur I lo teh ang” a ti a. Amah lah chuan an huan emaw tiin a zui ve mai bawk a niawma. An Iskut lawh lai tak mai chuan huan neitupa chu huan mawng lam a\ang chuan a lo chho va, “Kha in lo a ni maw ? In vawikhat hmeh kha chu lo ula, a b^k kha chu lo tawh su aw…!” a rawn ti nem duai mai a. Chumi tuma ka zah leh hrilhai zia mai chu ! ‘Kan Driver lah chu a nui ruh ruh a, ngawi rengin a chho ta mai bawk a. Ka zak tak tak a ni’ A tia lawm.

A room chhunga kan awm laiin, Telecom lama thawk pakhat, pa tibumb<m deuh leh ch>hbeh ve tak tih hriat reng hi a lo lut a. Phone ka rawn siam\ha e tiin kan Pua Phone te chu a rawn siam v>l a. A siam\ha ve mai bawk a. Chutia a siam\hat hnu chuan, a siamtupa chu hawn mai a tum a. Kan pua chuan, “La \hu teh. Hah pawh i hah a lawm mawle. Nangni Telephone Doctor te hi in hah \hin awm ngawt mai” a ti zui a. Kan en \hin a, ‘Telephone Doctor’ nih kha a inhmeh hi ka ti lutuk a, ka insum chu ka lai a na urh mai.

Mahni thil zawrh fakmawi lamah chuan Georgian Pacific ho hi an chhuanawm. Vawikhat pawh, an Representative pakhat hian thil eng engemaw hi Office-ah a rawn zuar a. Rei fe mai a ti ti pui hnuah lei sak chuang lovin a awmkhawmuan pui reng a. A ti tipui siam siam reng mai a. Tlai lam deuh tawhah hian, a room a rawn chhuahsan thei chauh va. Ka Pu-a pek chuan a la rawn zui chhuak a, p^wna a din lai chuan chupa chuan a kap hi a khawih zeuh a. Kan Pu-a ta pek chuan “Kha i til a thak em ni ?” a ti a. Amah lah chuan, “Thak love” a ti ve mai bawk a. “Thak lo pui ngatinge i hiah si?” tiin la zuk chh^l \alh a !

Office b^n huna b^n kha a ngai pawimawh \hin angreng khawp a. Deputy Director a nih lai khan Director ber kha tlai pawiti vak lo ni hian a hria ni ngei tur a ni. “Kei chu puanthuah ka keng hleinem” hi a tia a hawng daih zel!


To be continue….