Search This Blog

July 30, 2011

ZOKHAW HMASAWNNA TIHLAWHTLING TURA MIPUITE MAWHPHURHNA LEH CHANVO NEIHTE

Mipui zalenna leh hmas^wnna dik tak chu a rama ch>ngten ph<r tak leh inhawng taka an inrawlhna hi a ni a. India rama ch>ngte pawh hian ruahmanna leh a tihhlawhtlinna kawngah tha nasa takin kan thawh tur a ni a, chutiang a nih loh chuan eng anga ruahmanna \ha pawh awm se, hmasawnna tak tak min thlen thei lovang. Mipui ten an chanvo leh thuneihna an chanve tur dik tak an chan theihna tur at^n chuan ruahmanna siamtu-ah an \ang tur a ni a, a thawktu-ah pawh an \ang tur a ni a, a hl^wkna t>ltu an ni ngei bawk tur a ni.

Hmas^wnna (Development) hi thil \hang reng (growth) leh thil inthl^kthleng (change) hian a siam a. A malkhai mai hian hmas^wnna a thlen thei lo. Hmas^wn tur hian tih tak zeta thawh a ngai a. Zokhaw hmasawnna (Rural Development) at^n pawh hian mitinin an tha leh zung nasa taka an s>n \heuh a pawimawh tak zet a ni. India ram pumpui hmas^wnna chu thingtlanga cheng te hmas^wn leh hmas^wn lovah a innghat thui hle a. A chhan chu India rama mihring ch>ng Mi 1,02,70,15,247 zinga 53.45 % zet chu thingtl^ng (Zokhua)-a ch>ng annih v^ng a ni.

Zokhaw hmas^wnna tur hian India ramin mahni ro inrel (independence) kan neih hma a\ang tawh kh^n kan ram hruaitute khan an rilru leh ngaihtuahna nasa takin an lo s>ng tawh \hin a. Zokhaw hmas^wnna tur at^n hian rawtna leh ruahmanna engemaw z^t duanchhuah a ni tawh a. Ch<ng zingah chuan Community Development Project 1952 angte kha ch<ngtiang atana ruahmanna awm, a taka bul \anna a tih theih ang. Hun lo kal z>lah, Zokhaw hmas^wnna tura ruahmanna (Schemes) chi hrang hrang a awm tawh thin a. H>ngte hi a theih ang kawng kawngin tihhlawhtlin \hin a ni.

Amaherawhchu, h>ng ruahmanna te hian hmun tam takah a tak ram a thleng lo tih hriat a ni a. Ruahmanna te hi \ha hle mahse, a taka tihhlawhtlinna kawngah engemaw \ha lo lai a awm a ni tih a chiang a. He thil \ha lo siam\hat hi thil hautak leh ngaithuahna s>n tl^n ngai thil a ni. Ngaihdan awm \henkhatah chuan Zokhuaa ch>ngte hian an hmasawnna tur at^n hian an tha leh zung an thawh/s>ng t^wk lo nia ngaih a ni a. Chutihrual chuan sorkar pawh hian anmahni hi an ring t^wk lovin, kut an rawlh thui lutuk pawh a ni mai thei a ni. Engpawh nise, tuna kan kalpui danah hian thil fuh t^wk lo, siam\hat ngai thil a awm ngei chuan a lang a. A bik takin, Mizoram a Rural Development Schemes tam tak kan kalpui d^nah hian duhthusam lohna lai a awm ngei chuan a lang a ni.

Heng thil te siam\ha a, rawtna \ha z^wk leh a tak taka tihlawhtlin theih ngeina  tur, mipui ten hlawk z^wk leh \angkai z^wka- R.D Schemes te an chhawr theih nan Zirbing Hona (Seminar) hi neih a tul a. Mipuite tana siam, zokhaw hmas^wnna tura ruahmnna awm mekte hi mipui ten tha leh zung nasa z^wka an s>n theih ngei dan tur ngaihtuah tl^ng turin Seminar hi buatsaih tum a ni.

Zirbing hona hian harsatna awm m>k sutkian, rawtna \ha z^wk duanchhuah leh mumal z^wka Zokhaw hmas^wnna an thawh theihna tura an telve d^n tur leh tha leh hlun/nghet {culture} a neihtir ngei beisei a ni.