Search This Blog

November 19, 2010

Film Review: TAWLHLOH PUAN THLIRNA

Bill-a chuan Rita-i chu hmangaih  hl> mahse, Mizo tlangv^l anih av^ngin Kolkatta nula ngat pawh nise a ZAWLPUAN chu a z^wnpui duh lo. T>ber-i pawhin an \henawm state tlangv^l hmaah a TAWLHLOH PUAN a hloh hman lo. U-Zova lahin a TAWLHLOH PUAN bah theihloh hrehawm zia leh pawizia a hrechiang narawh >. TAWLHLOH PUAN sin ph< ve hle nia inngai; mahse, sin ve thei lo, Lun-i leh Pu Ch.K-a te awmpui M<ng-a te chu mikhual ch^mrei mai an ni tih an inhria a, |iau thlen hmanloh hlauvin Tiddim lamah chak f>in an tl^n zui ta. Bill-a leh T>ber-i te nu, Nu S^ngi lahin TAWLHLOH PUAN a ch^n hman \>p a; mahse, RAM LEH HNAM HUMHALH KUM av^ngin a ch^n hman ta lo. Ram leh hnam Humhalh kum puangtute chu Zoram, |halai, nun dik leh ngil vawn tum tlattute kan ni.

Kha kumpuan Drama, Champhai Kh^wmpuia chan tura buatsaih a nihlai leh a hnu lama hmun hrang hranga entir a nih zawh hnu, Doordarshan Kendra, Aizawl in a “Film” an lei sak a, Y.M.A Day d^wn apianga kh>l lova an lo chhuah fo t^k hnu hian, a ziaktupa, Tv. C. Lal>ngkima hian a ngaihtuahna nasa f>in a s>ng a. Zan mu thei lova pawnpui hmul \il uai khawpa leng bat bat ch^ng a nei fo r>ng a ni. A \awngkam mawi tak tak: ‘chil tem nuih’(T>ber-in a U a nuihsawhna) te, ‘Ban sawm nei hmaah i la bungbu tlut tlut ang ti nia’(Zovan Bill-a a Vai pathian be ve tur a s^wtna) te, ‘Tumbu ei aw oh chungin “Mama Nu” I han ti ang a’ (Zovan Bill-a a zilhna) te, ‘Ngh^wngkawl d<p’ (Zovan Bill-a bialnu a fakselna te, ‘Amahah hian mipate suangtuahna a kim vek a ni’ (Bill-an Rita-i \hatzia a sawina) te, ‘Thangthleng formula’ (Bill-an Zova Nupui zawn a sawina) te, ‘Ch^wmhl^wm fashion’ (Tunlai thawhchhuah neiloho incheina deusawhna) te, ‘Mongolian hn^r ngul lo zet’ (Hnamdang fa tihna) te leh ‘Mosola culture a\angin, Sa-um culture-ah i rawn inlet….’(Vainu a\anga Mizo nu a inlet sawina) te hi a sawi d^n danglam riauva. Tin, Rita-in, aw mawi no nalh, th^m chh^la, ‘Tuihna awmlo chawi turin i kal tih hrereng chungin, i th^l kh^wlsa chu ka tuih^lna tihreh n^n in tumin ka rawn pan che’ (An inneih theihloh tur thu a sawina) te hi a \ha chungchuang hle. H>ng \awngkam ril tak tak chher tur  hian lehkhabu engemaw zah a chhiar nawn a, a zir zui bawk. Tin, thuch^ngkim pakhat lek chher t<r hian a \henah nikhat >m pawh hun hman a ngaih loh laiin, a \hen khat erawh hi chu chawlhkar engemaw zah chh<nga a puitlin thei chauh te an ni.

Kha Drama kha a tirah chuan, a changtute pawh tamin, June (1999) kh^n Y.M.A Day-ah chan chhin a ni a; mahse, duhthu a s^m lo deuhva hriat anih hnuah siam\hat leh a niin, ngawrh taka zir zui a ni ta a. A hmasa chu Euphony Studio-ah an record a, a hnuhnung z^wk, Champhai-a an chan kha Pu Chhuanawma, B^wngk^wn in a record sak a ni. DDK-a ‘Film’ anga tihchhuah kha Zozam Audio Visual Inc., Vaivak^wn-in an shooting sak a ni a, Mizo Film-a Lengpui Airport a chan hmasakna ber leh lang awmchhun a ni hial awm e. A changtute kha, H. Lal>ngmawia (Bill-a), R. D>nghmingthanga (Zova), Lalhmachhuana (M<ng-a), C. Lal>ngkima (Secret Service). H. Lalnunpuii (Rita-i), Rosangpuii Sailo (T>ber-i), Lalbiaknii (Sangi) leh Lalchhanhimi (L<n-i) te an ni.

Mimal tin character kha mi nuna thil thleng dik tawh a ni hlawm a. Bill-a leh Rita-i in\hen te. (Hei phei hi chu Tripura R>ng Lal in te, Gawuhati Rail Platform te a ziaktupa mitthla’n a la ch^m reng…) Zova’n hnamdang a neih av^nga harsatna a tawh chungchang a sawi te, T>beri’n \henawm state tlangv^l, Pu Robert-a te sikula a thawk a lo hmelduh a, chupa chu Drug hmanga sumd^wng lek a lo nih thute kha miten an lo tawnhriat tawh a ni awm e. Bill-a leh T>ber-i te unau,  hna an thawh peihloh av^nga awmpui l^k ngai ta te hi t<nlaia kan nun a ni a, kan awmpuite lahin min rawk fo mai bawk.

Mi \henkhat inngaiz^wngte hi chu sum leh pai av^ng te, thihna av^ng te leh vanduaina dang ten a tl^kbuak \hin av^ngin Pathian gum-a ch^r tlat nia an inngaih hnuah pawh, ‘nang i awmna-ah, kei ka hmunah’ tih a lo ngai zui leh ta mai \hin a. Ch<ngtiang ni ve lo, hnam hrang nihna av^nga han in\hen ringawt mai chu a tuartu t^n chuan a ‘rapthlak’ tih loh rual a ni lo. Bill-a nu’n “Zoram nge ? Rita-i?” tia zawhna ^tthl^k pui mai a zawh pawh khan chh^n har tak tur chu a ni ta r>ng r>ng. Mahse, Mizo tlangv^l anih av^ng chauhvin, mipa te duhthus^m zawng zawng nei kimtu, Rita-i, Parsis nula, a pa pawh kan rama Officer lian, Mizo \awng upa pawh thiam tak chu a lo \hen thei ta tlat !?!

Bill-a chauh hian hnamdang nula a \hen bik lo. Hnamdang an nih av^ng hi al^wm, Mizo tlangv^l Liana’n, K^wl nula Ma Hla Kya (Myamyo Sanapui- Capt. C. Kh<ma) te, Mizo tlangval, Thawma’n, Japan nula Kimoto (Kimoto SyanoraDr. James Dokhuma) te, Mizo tlangval pakhatin, Khasi Nula, Dorothy (Sialton OfficialC. Thuamluaia) te, Mizo tlangval, Ringliana’n Bodo nula Tinky (Thihna Varal – S.N. Ngurte) te leh Mizo tlangval, Rina’n Mumbai mi hausa fanu Anita (AnitaC. Laizawna ) te’n an neih loh tlat \hin chhan chu !!!

Kan Mizo nula, hnamdang neitu, Ng<rthans^ngi (Nunna Kawng\huampuiah – Zikpuii Pa) leh Hmingi (Duhtak SangpuiiKhawlkungi ) te kh^n a hrehawm zia leh rapthl^k zia an hrechiang ngawt ta ve ang !!!

Ngun taka ngaithl^k a, en chuan, hengte hi min zirtir : Hnamdang neih loh tur – a nei tawh te an inchhir ch^wk. Ram dang mi awmpuia lak loh tur – an awmpui ten an rawk ch^wk. Mahni intodelh tur – intodelh loh hi ram leh hnam hralhna a ni. Mizo tlawmngaihna chhawm nun z>l tur – chhawm nun loh chuan boral dialna. Mahni hnam hlate ngaihhlut tur – hnamdang hla chu ngaina eltiang mah ila kan chaw bar khat pawh a tihpun phah lo. Hnamdang lakah fa neihloh tur – Mongolian hn^r ngul lo zet tuai tuai mai a zahthl^k. Hnamdang zirtirtu inlaksiak loh tur – kan fanau rochan te an fin kherek an tuh duh. Ram leh hnam phatsan loh tur – a tawp chu boral dialna.

K^phleia ( 1910 – 1940, Fam) kh^n “Khawv>l hi englai pawhin siam\hat a ngai reng a…. mifingte thu leh mi \ha leh taimate thiltih hian a vawng \ha hr^m hr^m a ni. Kan dam rei leh rei lohte hi kum te thla te hian a hril lo va, kan thu leh kan thiltih-in a hril ber z^wk a ni” a lo ti tawh a. Kan thu leh kan thiltihte hian ram leh hnam Humhalh turin k> kan chhep ngam d^wn em ? tih chu mahni \heuh chh^n at^n nise…..

“Mi \henkhat, mahni hmasial deuhten kan ram tia kan sawi, he kan Zoram hi \hendarh an tum pawha ral raiha do ngam turin Lalnu Ropuiliani hmingin Thingserh kan s^t ngam d^wn >m ?” tih pawh mahni \heuh chh^n tur ni mawlh rawh se.

“Kan hnam hi pawlh dala a awm ai chuan kei hian tuar mah ila pawi ka ti lo. Kan hnam din chhuah n^n leh chimrala kan awm loh n^n ka V^nglai hun hi kan ram t^n ka hl^n a. Hnung lam hawi lova, hmalam pana kal z>l turin TAWLHLOH PUAN min b^n ta si a……………….….” ( TAWLHLOH PUAN – C. Lalengkima, Last Scene)


-          K.T Pakhuangte
18082004

No comments:

Post a Comment

Thank you for your precious comment