Search This Blog

November 15, 2012

LUNGLEI DISTRICT CHHUNGAH WATERSHED MANAGEMENT PROGRAMME HNUAIA HMALAKNA CHHUANAWM BIK


 
Mizoramah hian kum 2009 – 10 atangin Integrated Watershed Management Programme (IWMP) Project 16 hmangin bul tan a ni a. 2010 – 11 khan Project 16 bawk awm lehin, 2011 – 12 chhungin project 14 a awm leh a. Tihian, tun thlengah Project awm zat chu 46 a ni. Project 46 zau zawng hi hectare Nuai 1 leh sing riat chuang a niin, project pumpui enkawlna atan cheng vaibelchhe 27 chuang zet ruahman a ni. A senso tur hi Central in zaa 90 a tum ang a, State sorkarin zaa 10 a tum thung dawn a ni.

Lunglei District chhungah hian tun thlengin IWMP Project 10 a awm mek a. A project pumpui len zawng hi hectare sing 5 a niin, cheng vaibelchhe 7.5 senna tur a ni.

Lunglei District chhunga Project te hi hlawhtling taka kalpui anih theihna turin Project Manager, District Watershed Development cum Date Cell leh a thawhpui te chuan nasa takin tan a la a. Project Implementing Agency (PIA) atan pawh Soil and Water Conservation Officer, Block Development Officers, Horticulture Development Officer leh All Mizoram Farmers Union (AMFU) te a hmang mek a ni.

Tun tumah hian PIA atana hman mek, Soil & Water Conservation Department, Lunglei ten IWMP hnuaia Rain Water Harvesting an siam leh chuta tanga User charge an lak dan te bakah Entry Point Activities atanga an thil siam hrang hrang, mipuiin an chhawr tangkai dan hi a entawntlakin, a chhuanawm em avangin lo tlir ho ila.

Ruahtui tlak tamna hmunah, a khawl khawm dan thiam tawk loh avanga kumtin Thal laia thingtlang miten harsatna an tawh fo thin chu Rain Water Harvesting Tank tha tawk siamin a sutkian theih a ni tih Zote South leh Kanghmun South khuaa IWMP hnuaia hmalakna atang hian a hriat theih ang.

Heng khuaah te hian hmun dang atanga Tui lakna tur a awm lova. Khawchhunga Tuikhur an neih te pawh Thal lai, March atanga May chhung hi chuan a kang chat a, Ruahtui dawn khawlna tura In tinin an neih, an Tuizem te chu a tet avangin Fur-ah chauh a hman tlak a. Khaw mipui ten Tui in tur lamah harsatna namenlo an tawk thin a, hengte hi Watershed Programme hmangin sutkian tan mek a ni.

Zote South khuaah hian Watershed Programme hmangin Litre sing 6 chuang dawng Rain Water Harvesting Tank 2 siam a ni a. A chung atan Rangva hmangin, Ruahtui luan luhna tur tha tawk tak siam a, a khah lutuka luanchhuahna tur pawh tha tak siam a ni. Kum khat chhungin Tanky pakhat hi a khat hman tawk vel chiah a ni.

Common Guideline of Watershed Programme, 2008 in a sawi angin, kum 2010-a Project kalpui tan anih dawn khan Entry Point Activity atan Watershed Committee leh Village Council te chuan PIA kaltlangin ruahmanna an siam a. Vantlang Rorel Inkhawm (Gram Sabha) in an ruahmanna chu a pawmpui hnuah cheng nuai 7 leh sing 5 sengin he khuaah hian hmalak a ni ta a ni.

Rain Water Harvesting Tank siam zawh anih hnu hian Watershed Committee chuan “Tui Committee” a din a. “Tui Committee” hian tlawmngaih chhuahin Tuizem enkawl, a sem leh a hralh kawngah mawhphurhna engkim a la vek a ni.

Kumin thal chhung khan Tin 1 hi Rs. 1 in mimal hnenah an hralh a, an hralhna pawisa tlingkhawm chu Tanky 1 ah Rs. 1400/- a tling; Vantlang tan leh Chhiatna thatniah a thlawnin sem chhuah thin a ni bawk. Thal laiin karkhatah vawi 2 an sem a, chhungkaw 1 in Tin 10 zel an dawh thin.

Tui semna (User charge) atanga an pawisa hmuh hi Watershed Development Fund –ah lutin, Tuizem tihfai nan leh tul tulah “Tui Committee” hian an hmang a ni.

Kanghmun South-ah hi chuan Mahatma Gandhi NREGS nen kalkawp tir (Converge) a ni thung a. A hmun laih, Lung lak leh a thiar vel hna hi mipuiin an thawk a. A chhuat chhun leh a bang hi IWMP pawisa cheng nuai 5 leh sing 7 senga thawh a ni. A chung RCC hi Mahatma Gandhi NREG Material Component hmanga thawh a ni  thung.

He Tuizemah hian Litre nuai 4 leh sang 5 a leng a, a dung fit 50, a vang fit 40 leh a thuk zawng fit 8 a ni. Ruahtui luhna tha tak siamin, Filter thlap a ni. He Tuizem-ah hian a lak chhuahna tha tak siam a niin, a thlang lamah PHE Tuizem nen zawmin, Vantlang tana sem chhuah a ni a. Kumthar atang hian Tin 1 Rs. 1 in hralh chhuah tura ruahmanna siam mek a ni.

Entry Point Activities hmanga kanghmun South, Ramlaitui leh Sekhum khuaa Waiting shed, Bazar shed leh  leh Zun in an siam te hi a dangdaiin a chhuanawm hlawm hle mai. Hengah te hian a hranpaa Architect rawih a awm lova, a mawi tur, tha tur leh sum senso tlem tur hmalak a ni. PIA leh a thawhpui te hian mut mawh hnar mawhin an thawk a ni tih a hriatreng mai.

Zun in te hi Mipa leh Hmeichhe Zunna a hranga siam a niin, a chhung awm dan pawh hi tihfai awlsam leh thinghlim taka vawn a ni. Mipa zunna tura siam hi han en ila, zunin a per theih lohna tura daidanna siam thlap a ni a. Floor tile phah thlapa a ni bawk a. Pawn lam atanga hmuh theih loh turin a hliahna pawh a kul mawi tawka siam a ni. Zun in pakhat siamna atan hian cheng nuai 1 leh sing 1 chauh sen a ni !

Tuna kan en mek Waiting shed hi Kanghmun South khuaa mi a ni a. Cheng nuai 1 leh sing 5 chauh sengin hetiang hian an siam thei a. Ban 2 chauh neiin, mawi leh tha takin an siam a. Hetiang anga siam hi Mizoram-ah chuan a hmasa ber nia hriat a ni.

Ramlaitui khuaa cheng nuai 6 lek senga sak Bazar shed leh Sekhum khuaa cheng nuai 4 leh sing 8 lek senga sak Bazar shed te  hi a khua cheng mipui ten an chhawr tangkai hle mai.

Heng Bazar shed enkawl tur hian Watershed Committee hnuaiah “Bazar Committee” an ding hrang a. He Committee member ni tur hian Membership fee Rs. 50 pek a ngai a, Annual fee Rs. 20 kumtin an pe bawk thin. Bazara thute hnenah hian User charge atan Rs. 10 kartin an khawn bawk thin a. Chungte chu Bazar enkawlna atan leh Electric hman man atan hman thin a ni. A len zawngte hi fit 30 leh fit 10 a niin, a liang hi fit 8 a sang a ni a, Ceiling nei thlapa siam a ni. Hengah hian mi 10 – 15  zel an thu thei a.



No comments:

Post a Comment

Thank you for your precious comment